Ön Çapraz Bağ
Ön çapraz bağ dizin belli bir planda hareket etmesini sağlayan yapıdır. İki parçadan oluşan ön çapraz bağ kaval kemiğin ortasından uyluk kemiğin iç dış arkasına yapışır. Ön orta parça dizin öne veya arkaya doğru kaymasını engeller. Arka dış parçaysa dönme gibi anormal harketlere mani olur.
Ön Çapraz Bağ Nasıl Kopar
Ön çapraz bağ genellikle direkt darbe ile değil temas olmadan kopar. Bunu futbolcuları örnek olarak açıklayabiliriz. Futbolcular topa vururken, vurdukları dizinden değil yerde sabit duran dizinden sakatlanır. Çünkü yere sabit basan bacaktaki diz vücutla beraber döner ve kopma gerçekleşir.
Ön Çapraz Bağ Neden Kopar
Ön çapraz bağın yaralanmasında genellikle kaza dışı faktörler rol alır. Örneğin;
Uygunsuz spor malzemeleri kullanmak
Olumsuz zemin koşulları
Kas gücünün yetersizliği
Kişinin anatomik yapısının uygun olmaması
Ön Çapraz Bağın Koptuğu Nasıl Anlaşılır
Dizin dönmesiyle birlikte ağrı hissedilir.
Kopma ses duyulabilir.
Diz sanki çıkıp girmiş gibi bir his oluşabilir.
Hemen ya da ertesi gün şişme ve dizi kıvıramama durumu olabilir.
Ön Çapraz Bağ Yaralanmasında İlk Müdahele
İlk yapılması gereken aktiviteyi sonlandırmaktır.
Dizin çevresine bir bez ya da havluya sarılmış buz torbasıyla 20 dakika boyunca soğuk uygulama yapılmalı. Bu işlem 2 saatte bir tekrarlanmalı.
Doktor muayenesi yapılana kadar yaralanan ayak üzerine yük bindirilmemeli
Bir ortopedi uzmanına gidilerek muayene olunmalı ve MRI tetkiki yapılmalı
Ön Çapraz Bağ Tedavisi
Her ön çapraz bağ yaralanması ameliyat edilmez. Genellikle 35 yaş altında olan ve/veya aktif spor yaşantısı olan kişilere ameliyat yapılma ihtimali daha yüksektir.
Ameliyatsız Ön Çapraz Bağ Tedavisi
İleri yaştaki kişilerde yıpranmadan dolayı ön çapraz bağ kopmuşsa cerrahi olmayan tedavi seçenekleri düşünülebilir. Nadir de olsa yaralanması ciddi olmayan genç hastalarda da ameliyatsız yöntemler denenebilir. Bu yöntemlerden biri dizin ve diz çevresinin güçlenmesini sağlayan fizik tedavi uygulamalarıdır. Şunu belirtmek gerekir. Ameliyat gereken bir yaralanmada ameliyattan kaçmak, ilerleyen zamanlarda daha fazla sorunlarla doktorunuzun kapısını çalmanıza neden olabilir. Tedavisi tam olarak yapılmayan ön çapraz bağ yaralanmaları hem ilerleyebilir hem de menisküs yaralanmalarına ve diğer kıkırdak sorunlarına neden olabilir. Özellikle aktif spor yapan; hatta bu işi profesyonel olarak değil de arada bir zevk için yapan kişilerin de ameliyat olması gerekebilir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı
Biz ön çapraz bağ ameliyatlarında artroskopi yöntemini tercih ediyoruz. Kopan bağın yerine diz çevresinden alınan tendonlar konulur. Ameliyat genellikle ortalama 45 dakika sürer. Eğer ön çapraz bağ ile birlikte başka yaralanmalar varsa aynı ameliyat içinde onlar da tedavi edilir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası
Ameliyattan sonraki gün hasta ayağa kaldırılır. Masa başı bir işte çalışılıyorsa 3 ila 7 gün arasında işe dönülebilir. 3 hafta içinde araba kullanılabilir. 2. hafta bitiminde tek değnekle, 3. hafta bitimindeyse değneksiz yürünebilir. Tabi bütün bu süreler hastanın durumuyla da alakalıdır.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası Fizik Tedavi
Ameliyat ne kadar başarılı olursa olsun iyi geçen bir fizik tedavi süreciyle hasta sağlığına tam anlamıyla kavuşabilir. Dizin ve çevresindeki kasların güçlendirilmesi için fizyoterapi süreci gerekir. Ameliyattan sonra genellikle 2 ay fizyoterapi desteği almak gerekir.